I- GÜMRÜK TARİFESİ

Gümrük  vergileri, gümrük  yükümlülüğünün  doğduğu  tarihte  yürürlükte  olan  gümrük  tarifesine göre hesaplanır.

Gümrük Tarifesi

a) Bakanlar Kurulunca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelini,

b) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarife Cetveline dayanan veya bu cetvele alt açılımlar ekleyen ve eşya ticaretine ilişkin tarife önlemlerinin uygulanması için tespit edilen diğer cetvelleri,

c) Türk Gümrük Tarifesinin kapsadığı eşyaya uygulanacak;

- Gümrük vergi oranlarını,

- Tarım politikası veya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel  düzenlemeler  çerçevesinde  alınan   ithalat vergilerini,

d) Türkiye'nin  bazı  ülkeler  veya  ülke  grupları  ile  yaptığı  tercihli  bir  tarife  uygulaması  gerektiren anlaşmalarda yer alan tercihli tarife uygulamalarını,

e) Türkiye tarafından tek taraflı olarak bazı ülkeler, ülke  grupları  veya  toprak  parçaları  için  tanınan tercihli tarife uygulamalarını,

f) İthalat vergilerinde, bazı  eşyaya  şartlı  olarak  uygulanacak  muafiyet  veya  indirim  uygulamalarını,

g) Yukarıdakilerin  dışında  kalan  diğer  tarife  uygulamalarını, kapsar.  (Gümrük Kanunu 15. Madde)

1- Eşyanın Tarife Pozisyonu

Eşyanın  tarife  pozisyonunun  belirlenmesi   deyiminden, yürürlükteki   hükümlere  uygun   olarak, söz konusu eşyanın girdiği;

a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin veya Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarife Cetveline dayanan veya bu cetvele alt açılımlar ekleyen  ve e şya  ticaretine  ilişkin  tarife  önlemlerinin  uygulanması  için tespit edilen diğer cetvelin bir alt pozisyonunun,

b) Tamamen veya kısmen  Türk  Gümrük  Tarifesine  dayanan  ya da  bu  tarife  cetveline  alt açılımlar ekleyen ve özel alanlara ait eşya ticaretine ilişkin tarife dışı önlemlerin uygulanması amacıyla Bakanlar Kurulu Kararı ile oluşturulan bir diğer cetvelin alt pozisyonunun,

Belirlenmesi anlaşılır. (Gümrük Kanunu 15. Madde)

2- Eşyanın Muayenesi

4458 sayılı Gümrük Kanununun 66. maddesine göre; eşyanın muayenesi, bunların gümrük  idarelerince konulmasına izin  verilen  yerlerde  veya  antrepolarda  yapılır. Bu  yerler  dışında da  eşya  muayenesi yapılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Eşyanın muayene edileceği ve numunelerin alınacağı yerlere taşınması ile bu muayene ve numune  alma işlemleri için gerekli tüm elleçleme giderleri beyan sahibi tarafından karşılanır.

Beyan sahibi eşyanın muayenesi  ve  numune  alınması  sırasında  hazır  bulunabilir. Gümrük  idareleri, uygun gördükleri  takdirde  muayene  ve  numune  alma  işlemini  kolaylaştırmak  için  gerekli  yardımı sağlamak üzere, beyan sahibinin söz konusu muayenede veya numune alımında hazır bulunmasını veya temsil edilmesini zorunlu tutabilirler.

Numunelerin  yürürlükteki  hükümlere  uygun   olarak   alınması   şartıyla, gümrük  idareleri, numuneler karşılığında herhangi bir tazminat ödemekle yükümlü değildir. Gümrük idareleri, kendi yaptıkları tahlil veya  inceleme   masraflarını  üstlenir. Ancak, gümrük   laboratuarlarının   yetersiz  kalması  nedeniyle, hariçte yaptırılacak tahlil veya inceleme masrafı beyan sahibi tarafından karşılanır.

Tahlilden   arta   kalan   numuneler, tahlil   sonuçlarının  ilgilisine   bildirilmesinden sonra  1  ay  içinde alınmadığı takdirde gümrüğe terk edilmiş sayılır.

3- Tahlile İtiraz ve İkinci Tahlil

İlgili kişilere tebliğ edilen gümrük vergilerinin hesaplanmasında esas alınan kimyevi  tahlil  sonuçlarına karşı   tebliğden   itibaren  15 gün   içinde   gümrük  başmüdürlüğüne  yazılı   olarak   itiraz   edilebilir.

İtiraz üzerine, birinci tahlilin yapıldığı gümrük laboratuarında görevli olan ve ilk tahlili yapan kimyager dışındaki iki kimyager tarafından  ikinci  tahlil  yapılır. Yükümlünün  talebi  halinde, gümrük  idareleri, gümrük kimyageri olmayan bir gözlemci kimyagerin de ikinci tahlilde hazır  bulunmasına  izin  verirler.

Üç kimyagerden fazla  kimyager  bulunmayan  gümrük  laboratuarında  yapılan  tahlile  itiraz  edilmesi halinde, ikinci tahlil en az iki kimyager bulunan en yakın gümrük idaresine  ait  laboratuarda  yaptırılır.

İkinci   tahlil   isteyenlerden, haklı   çıktıkları   takdirde   geri   verilmek   üzere, tahlil   masrafı   alınır.

İkinci tahlil  sonucu, eşyanın  teknik  özelliklerinin  ve  niteliklerinin  belirlenmesi   yönünden  kesindir. (Gümrük Kanunu Madde 243)

4- Tarife İhtilaflarına İlişkin İtirazlar

Yükümlüler, gümrük idaresine  verdikleri  beyanname  ve  bu  beyanname  eki  bilgi  ve  belgeler  esas alınmak suretiyle kendileri tarafından hesaplanan gümrük vergilerine itirazda bulunamazlar.

İdari yargı mercilerine yapılan itirazda, gümrük idaresine itiraz  sırasında  kullanılan  bilgi  ve  belgeler dışında  herhangi   bir    bilgi   ve   belge   kullanılamaz. Alınan   kararlara  karşı  idari  yargı  merciine başvurulması, bu  kararın  idare  tarafından  uygulanmasına  engel  oluşturmaz.  (Gümrük  Kanunu  245. Madde)

5- Tarife İhtilaflarına İlişkin Cezalar

Serbest dolaşıma giriş rejimine  veya  bir  geçici  muafiyet  düzenlemesine  tabi  tutulan  eşyaya  ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve  denetleme  veya   teslimden  sonra  kontrol  sonucunda;  eşyanın tarife uygulamasını etkileyen cins, tür ve niteliklerinde veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan gümrük vergisi ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken gümrük vergisi  arasındaki  fark  %5'i  aştığı  takdirde, gümrük  vergisinden  ayrı olarak bu farkın 3 katı para cezası alınır. (Gümrük Kanunu 234. Madde)

Bu Kanuna göre verilen para cezalarına karşı idari yargı mercilerine itiraz yoluna gidilmeden  ve  ceza kararlarının   tebliğ  tarihinden  itibaren  15 gün  içerisinde  söz   konusu  cezanın  ilgili kişi  tarafından ödendiği veya ödeneceği yazılı olarak gümrük idaresine bildirildiği  ve  bu  miktarın  ceza kararlarının tebliği  tarihinden  itibaren  2 ay  içinde  ödendiği  hallerde, ilgili  kişilerin  itirazı  düşer. Bu  durumda, kesilen para cezası üçte bir noksanı ile tahsil edilir. (Gümrük Kanunu 244. Madde)

II- BAĞLAYICI TARİFE BİLGİSİ

Mükellefler 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 9. maddesine istinaden;

a) İthalat ya da ihracat vergilerinin belirlenmesi,

b) Tarım  politikası  kapsamında  ihracat  vergi  iadeleri  ile  ithalata ya da ihracata verilen diğer bütün ödemelerin hesaplanması,

c) Belgelerin, söz konusu tarife veya menşe bilgisine  istinaden  verilmiş  olması  koşuluyla, eşyaya  ait gümrük beyannamesinin tescili için gümrük işlemlerinin yürütülmesi sırasında verilen  ithalat, ihracat ya da ön izin belgesinin kullanımı, için Bağlayıcı Tarife Bilgisi talebinde bulunabilirler.

Yazılı talep üzerine Müsteşarlık veya yetkilendirdiği gümrük idaresi tarafından bağlayıcı  tarife  bilgisi verilir.

Bağlayıcı tarife gümrük idarelerini, hak  sahibine  karşı  sadece  eşyanın  tarife  pozisyonu  konusunda, yalnızca bilginin verildiği tarihten sonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu olan eşya  için  bağlar.

Bağlayıcı tarife bilgisi alan kişi beyan edilecek eşya ile verilen  bilgide  tanımlanan  eşya  arasında  her bakımdan uygunluk bulunduğunu kanıtlamak zorundadır.

Bağlayıcı tarife bilgisi veriliş tarihinden itibaren altı yıl geçerlidir.

Talep edenin verdiği yanlış veya eksik bilgiye dayanan bağlayıcı bilgi iptal edilir.

Bağlayıcı tarife bilgisi aşağıdaki durumlarda geçerliliğini kaybeder:

a) Türk  Gümrük  Tarife  Cetvelinde  değişiklik  yapılması  ve  verilen  bilginin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması,

b) Dünya   Gümrük   Örgütünün   uymakla   yükümlü    bulunduğumuz    nomanklatür,  izahname,  tarife pozisyonlarına ilişkin kararlarındaki bir değişikliğe uymaması,

c) Bağlayıcı tarife bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi  verilen  kişiye  tebliğ  edilmesi.

(a) ve (b) bentlerinde belirtilen hallerde  bağlayıcı  tarife  bilgisinin  geçerliliğini  kaybetme  tarihi, söz konusu değişikliklerin Resmi Gazetede yayımı tarihidir.

Geçerliliğini kaybeden  bağlayıcı  tarife  bilgisinin  hak  sahibi, söz  konusu  bilgiye  dayanarak  ve  bu bilginin geçerliliğini kaybetmesinden önce, ilgili eşyanın alımı veya satımı üstüne bağlayıcı sözleşmeler yaptığı takdirde, geçerliliğini kaybeden tarife bilgisini, söz  konusu  yayımın ya da  tebligatın  yapıldığı tarihten itibaren altı aylık bir süre boyunca kullanabilir. Ancak, gümrük işlemleri sırasında söz  konusu ürünler   için  bir  ithalat, ihracat ya da  ön  izin   belgesinin   gümrüğe   verilmesi  halinde, bu  belgenin geçerlilik süresi esas alınır.